Εκκολπώματα παχέος εντέρου

Τι είναι τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου;

ekolpomaΤα εκκολπώμματα είναι μικρές προβολές (σακουλάκια) του τοιχώματος του παχέος εντέρου προς τα έξω. Συνήθως δημιουργούνται όταν για κάποιο λόγο υπάρχει αυξημένη πίεση μέσα στον αυλό του εντέρου. Αυτό συμβαίνει σε περιπτώσεις μειωμένης κινητικότητας του εντέρου (δυσκοιλιότητα) σε συνδυασμό με την ελάττωση της αντιστάσεως του τοιχώματος που παρατηρείται με την πάροδο της ηλικίας. Στην πραγματικότητα τα εκκολπώματα είναι μικρές κήλες που δημιουργούνται σε σημεία που «αδυνατίζει» ο μυικός χιτώνας(3ος στην σειρά από μέσα προς τα έξω) του εντέρου και δημιουργείται ένα μικρό χάσμα. Τότε βρίσκουν ευκαιρία οι δύο πρώτοι εσωτερικοί χιτώνες (βλεννογόνος και υποβλεννογόνιος) να προβάλουν μέσω αυτού προς τα έξω δημιουργώντας ένα μικρό σάκο, το εκκόλπωμα. Τα εκκολπώματα έχουν συνήθως μέγεθος από 3-4 χιλ. έως 15-20χιλ.

Τα εκκολπώματα αυξάνονται σε μέγεθος αλλά κυρίως σε αριθμό με την πάροδο της ηλικίας. Έτσι σε ηλικίες 30-40 χρόνων η συχνότητα εμφάνισής του είναι ολιγότερο του 10%. Σε ηλικίες 50-60 χρόνων φθάνει το 40% ενώ το ποσοστό υπερβαίνει το 70% μετά τα 80 χρόνια. Κυρίως εμφανίζονται στο σιγμοειδές και κατιόν κόλον δηλαδή στο αριστερό τμήμα του παχέος εντέρου σε ποσοστό 80-90%. Αυτό αφορά κυρίως τις κοινωνίες δυτικού τύπου. Αντίθετα, στις Ασιατικές χώρες η εντόπιση των εκκολπωμάτων αφορά κυρίως το δεξιό τμήμα του παχέος εντέρου. Φαίνεται όμως ότι και στους νεότερους ασθενείς υπάρχει μια τάση να εντοπίζονται επίσης δεξιά. Τα εκκολπώματα εμφανίζονται κατά κύριο λόγο σε ανθρώπους που ακολουθούν δίαιτα φτωχή σε φυτικές ίνες, δηλαδή κατοίκους χωρών υψηλού βιοτικού επιπέδου και με συνήθειες σύγχρονου τρόπου διαβίωσης.

Εκκολπώματα παχέος εντέρουΤι σημαίνει εκκολπωμάτωση παχέος εντέρου, εκκολπωματική νόσος και τι εκκολπωματίτιδα;

Όταν λέμε εκκολπωμάτωση εννοούμε γενικά την παρουσία αριθμού εκκολπωμάτων . Με τον όρο εκκολπωματική νόσος εννοούμε την  παθολογική κατάσταση όπου συνυπάρχει εκκολπωμάτωση με  παρουσία συμπτωμάτων όπως ο πόνος, φλεγμονή αλλά και άλλες επιπλοκές όπως αιμορραγία ή διάτρηση, απόστημα κ.α. Η εκκολπωματίτιδα είναι μια υποκατηγορία, η μεγαλύτερη, της εκκολπωματικής νόσου και συνήθως συμβαίνει όταν μέσα στα εκκολπώματα παγιδεύονται κόπρανα ή διάφοροι σπόροι (π.χ. σουσάμι)με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται μικρόβια και να προκαλείται φλεγμονή.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα εκκολπώματα ΔΕΝ αποτελούν προκαρκινική κατάσταση.

Τι άλλο πρέπει να γνωρίζουμε για τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου;

  • Τα εκκολπώματα συνήθως ανακαλύπτονται τυχαία κατά τη διάρκεια μιας κολονοσκόπησης. Όταν δεν εμφανίζουν συμπτώματα δεν αποτελούν πάθηση και δεν χρειάζονται θεραπεία.
  • Στις αναπτυγμένες χώρες τα εκκολπώματα βρίσκονται
    • σε ηλικίες κάτω των 40 ετών περίπου στο 5% του πληθυσμού,
    • σε ηλικίες γύρω στα 45 έτη στο 5-10%,
    • στην ηλικία των 70 ετών στο 50-65%,
    • σε ηλικίες πάνω από 85 ετών στο 80%.
  • Δεν υπάρχει διαφορά στη συχνότητα ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες.
  • Η παρουσία εκκολπωμάτων χωρίς συμπτώματα ονομάζεται εκκολπωμάτωση και δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου.
  • Τα ποσοστά εκκολπωμάτωσης στον γενικό πληθυσμό σε διάφορες χώρες είναι:
    • 22% στις ΗΠΑ,
    • 35% στην Αγγλία,
    • 16% στην Σουηδία,
    • 16% στην Ταϊλάνδη,
    • 4% στο μαύρο πληθυσμό της Νότιας Αφρικής και 20% στον λευκό πληθυσμό.
  • Όσο πιο βιομηχανοποιημένη είναι μία κοινωνία, τόσο μικρότερη είναι η λήψη φυτικών ινών αλλά και τόσο μεγαλύτερη είναι η συχνότητα εύρεσης εκκολπωμάτων.
  • Η εκκολπωματική νόσος περιλαμβάνει καταστάσεις όπως
  1. η εκκολπωματίτιδα,
  2. η εκκολπωματική κολίτιδα,
  3. μια κατάσταση που μοιάζει με το ευερέθιστο έντερο,
  4. και τέλος η αιμορραγία.
  • Η συχνότητα ανάπτυξης εκκολπωματίτιδας (φλεγμονής) αυξάνει με την ηλικία.
  • Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία αυξημένη τάση ανάπτυξης εκκολπωματίτιδας στις ηλικίες κάτω των 45 ετών. Το 2-6% των ασθενών είναι νεότεροι των 40 ετών.
  • Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν ότι η εκκολπωματίτιδα σε νέους ασθενείς (κάτω των 50 ετών) έχει την τάση να έχει βαρύτερη πορεία.
  • Περίπου το 10 έως 25% των ανθρώπων με εκκολπώματα θα αναπτύξουν κάποια στιγμή εκκολπωματίτιδα.
  • Τα συμπτώματα της εκκολπωματίτιδας είναι συνήθως πόνος στο κάτω αριστερά μέρος της κοιλιάς, διάρροια η δυσκοιλιότητα, φούσκωμα (μετεωρισμός) στην κοιλιά, ενδεχομένως πυρετός και καμιά φορά δυσκολία στην ούρηση.
  • Η εκκολπωμάτωση στην αριστερή πλευρά του εντέρου εμφανίζει συνήθως πιο συχνά εκκολπωματίτιδα.
  • Οι επιπλοκές της εκκολπωματίτιδας είναι η διάτρηση, τα συρίγγια, τα αποστήματα.
  • Η φυσική άσκηση, η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και η δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες ελαττώνουν την πιθανότητα εκκολπωμάτωσης αλλά και των επιπλοκών της.
  • Η αιμορραγία λόγω εκκολπωμάτων, γενικώς δεν συνδέεται με εκκολπωματίτιδα και συνήθως οφείλεται στον μηχανικό τραυματισμό των αγγείων που βρίσκονται μέσα το εκκόλπωμα. Συνήθως σταματά μόνη της στο 80 με 90% των ασθενών. Παρόλα αυτά έχει μία θνητότητα 2-4%.
  • Πιο εύκολα αιμορραγούν τα εκκολπώματα που βρίσκονται στη δεξιά πλευρά του εντέρου.

zenker poemΠώς γίνεται η διάγνωση των εκκολπωμάτων;

Η διάγνωση των εκκολπωμάτων τίθεται με την ιατρική (κλινική) εξέταση, το ιατρικό ιστορικό, τις αιματολογικές εξετάσεις και τις ακτινολογικές εξετάσεις. Οι κυριότερες εξετάσεις που δίνει ο γιατρός όταν υποπτεύεται εκκολπωματίτιδα είναι η αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας ή σπανιότερα το υπερηχογράφημα.

Ποια είναι η θεραπεία της εκκολπωματίτιδας;

Η θεραπεία της εκκολπωμματίτιδας καθορίζεται σε κάθε περίπτωση από τον θεράποντα ιατρό ο οποίος θα αποφασίσει αν θα δοθεί και ποια αγωγή (π.χ. αντιβίωση), αν υπάρχει ανάγκη εισαγωγής σε Νοσοκομείο, αν χρειάζεται χειρουργείο και πότε κ.α. Συνήθως η θεραπεία εξαρτάται από την  βαρύτητα της νόσου, την ηλικία του ασθενούς, την συνύπαρξη άλλων παθήσεων και θεραπειών, την παρουσία επιπλοκών κ.λπ.

Είναι αναγκαία η κολονοσκόπηση σε μια οξεία εκκολπωματίτιδα;

Η κολονοσκόπηση σε αυτή την περίπτωση, όχι μόνο δεν είναι αναγκαία αλλά και έχει πλήρη αντένδειξη.